Er zijn mensen die zich afvragen of ik altijd ben geweest zoals ik ben. Ik moet ze teleurstellen. Ik was als kind al zo geestig en ad-rem als nu. Hoewel, “Ad Rem!” pleegde mijn moeder met enige regelmaat te bezigen, zelf al lang voordat ik bekwaam was een automobiel te besturen.
Een man met een mening, het hart op de juiste plaats, dus voor op de tong. En ja, dat stond mijn loopbaan regelmatig in de weg, om een loopbaan te maken moest en moet je je aan de regels die door de bovenbazen zijn verzonnen, houden.
Vanwege mijn welbespraaktheid en ad-remmerigheid (dit keer zonder rem) werd ik gevraagd lid te worden van de ondernemingsraad. “Daar leer je nog eens wat” en dat klopte. Ik leerde dat je beter een slak kon zijn dan een haas! En nee, dat trok me niet aan.
U kent het verhaaltje van de slak en de haas? Ik vertelde het aan de meneer van Personeelszaken. Jaren ’60, houthakkersbloes, baard, sandalen. Ik wilde toch eens weten waarom alle collega’s sneller promotie maakte dan ik, zeker omdat het gros van mijn collega’s, evenals mijn leidinggever, vrouw waren. Ik meende een glazen plafond te zien!
“Luister” sprak hij “een slak en een geit staan in de hal van ons ziekenhuis. Ze wedden wie het eerste bij jouw lab is.” Ik werkte indertijd bij een microbiologisch laboratorium dat helemaal aan het einde van een eindeloze gang, ruim 700 meter, was gevestigd. “De geit denkt dat hij dat met gemak gaat redden, maar zet het toch op een lopen. Aan het einde van de gang ontwaard hij de slak, rustig leunend tegen de achterdeur. ‘Ben je er nu pas?’ Hijgend vraagt de geit hoe dat nu kan. ‘Wel’ antwoordt de slak ‘met slijmen ga je hier harder vooruit dan met mekkeren’. Vanonder zijn brilletje keek de personeelman me aan. “Pas je aan”.
Ik besloot op dat moment dat ik een loopbaanswitch ging maken. Weg van het lab, weg van de zorg. Ik zou personeelszaken en de Zorg gaan veranderen, want zelf veranderen, vervreemden van mezelf, nee dat nooit!
Ik stevende op mijn baas af, arts microbioloog, despoot, patriarch, een fossiel van het feodale machtssysteem. Klopte op zijn deur, hij keek wie er binnen kwam en sprak zijn vaste zinnetje “Met U kan ik niet praten”, wat geen leugen was overigens. “Met jou wil ik wel praten” (ik was een beetje beïnvloed door de drang naar machtsgelijkheid in de jaren ’70) antwoorde ik, want ik ben het beu. Hij klaarde op, hij dacht denk ik dat ik ontslag zou nemen. “Ik ben U voor jou” antwoorde hij gevat en ad-rem als ik was riep ik “we zijn allemaal naakt geboren, ooit waren we gelijk! En binnen enkele jaren zal ik een einde maken aan het wanbeleid in de Zorg!” Ik beende weg, vergat de deur dicht te smijten, ging terug, smeet de deur met een klap dicht, blijkbaar was ik toch wel iets aangepast. Maar het lucht op, even die negatieve energie omzetten in fysieke inspanning.
Enkele maanden later begon ik aan de studie personeelwetenschappen, eerst als lid van de voorbereidingscommissie, later als eerste student met een collegekaart “Personeelwetenschappen”. En aansluitend eerst in loondienst en vervolgens als zelfstandig change en crisismanager.
Ik heb gewerkt in productiebedrijven met nauwelijks geschoolde medewerkers, ik heb met top professionals gewerkt op WO +++ niveau. Het zijn allemaal mensen, allemaal naakt geboren. De een wat meer assertief als de ander, maar als je er even mee werkt allemaal even mondig.
Ik geloof in mensen, ik geloof dat iedereen vol energie en kracht zit.
Ik heb enkele jaren driftig meegedaan met de rituelen van P&O. De HRM cyclus moet doorlopen worden, het is september, de brieven voor de beoordelingen moeten er uit. Ik keek in de spiegel en zag ineens die oude personeelboer, de baard, de sandalen, de geit, de slak. Ik keek nog een keer, nee, ik was het, geen baard, keurig kostuum. Maar was IK het wel?
Ik riep mijn medewerkers bij elkaar, een leuk stel. “Geen beoordelingen dit jaar, we gaan het anders doen!”. Enige reanimatie was nodig, dat wel. Maar toen kwamen de mensen achter die medewerkers tevoorschijn. “Zullen we dan dit, zullen we dan dat…”. Bevrijding van het juk! “We zijn allemaal naakt geboren” riep ik! “Wil je een #MeToo aan je broek” riep Floortje die qua ad-remheid me aardig wist te benaderen.
Een week later zat ik op het hoofdkantoor van de Frans-Duitse (nee, niet de zanger) multinational. Wat ik me in mijn hoofd haalde!
Nou, dat waar ik sinds dien mee bezig ben. Echt personeelmanagement, met echte mensen, niet met marionetten, niet met mensen die zich maar moeten aanpassen. Maar met organisaties die de kracht van mensen weten te waarderen, die weten dat mensen het verschil maken als ze maar voldoende autonomie en vertrouwen krijgen!
Als ik niet was gebleven wie ik ben, was ik wellicht internationaal HRM manager geweest bij een multinational. Dan was ik wellicht in een paradijs geweest, maar nooit bij mezelf!