Kan HR opgeheven worden?

(7 juni 2010)

De waarde van HRM, Human Resources Management, staat de afgelopen jaren ter discussie. Het concept van Integraal Management, waarbij leidinggevers als ondernemer integraal verantwoordelijk worden voor het aansturen van arbeid en kapitaal, ging er onder meer van uit dat de personeelszorg, tot dan de taak en functie van personeelszaken, een verantwoordelijkheid van “de lijn” werd. Leidinggevenden hebben, omdat ze dagelijks direct contact hebben met hun medewerkers, betere contacten met deze mensen en kunnen daardoor beter dan een afdeling die op afstand staat, de medewerkers begeleiden en helpen, was het idee.

De traditionele personeelwerker, geschoold op de sociale academie, zou daardoor overbodig worden, was het idee, een idee dat nog steeds leidend is in diverse discussies. De leidinggevenden kunnen het zelf wel.  De realiteit is anders, nog steeds zijn er leidinggevers die de sociale antennes om de primaire personeelszorg goed uit te kunnen voeren missen. Nog steeds zijn er personeelconsulenten die met liefde, aandacht en fluwelen handschoenen de medewerker in problemen graag beschermen tegen de “grote boze baas” of de “harde maatschappij van vandaag.

Het argument dat een medewerker goed in staat zou moeten zijn  voor zichzelf op te komen en dat leidinggevers goed in staat zijn de primaire personeelszorg uit te voeren en dat daarom personeelszaken zich maar moet beperken tot het bijhouden van een administratie, domineert sommige discussies nog steeds.

Het vreemde is dat deze discussie zich steeds toespits op HR terwijl er zelden of nooit discussie is over Finance of ICT. De medewerker is thuis toch ook in staat rond te komen met zijn salaris? Hij kan thuis ook zelf zijn PC aanzetten, nieuwe software installeren, telebankieren en via Skype of MSN contacten leggen over de hele wereld.

Ja, roept de ICT helpdesk in koor, maar als de PC het niet meer doet, dan kunnen wij dat herstellen. Is dat zo? Meestal krijg je het advies de computer uit te zetten, weer aan te zetten en dan werkt het allemaal weer. De koude of warme reset die we thuis ook regelmatig uitvoeren.

Kan een leidinggever niet zelf een factuur aanmaken in een systeem? Een fluitje van een cent dat je makkelijk leert in een training van één dag toch? En zijn balans en resultatenrekening niet door middel van één, hooguit twee, drukken op een knop op te maken?

Ja maar, roept Finance in koor, soms hebben de mensen daar de kennis niet voor en hebben ze hulp nodig.

En juist daar ligt het belang van een goede afdeling HR, hulp, ondersteuning, advies, voor managers, leidinggevers, medewerkers, in zaken die net iets te ingewikkeld zijn voor de leek. Daar kan de HR professional uitkomst bieden.
Mensen, en daarmee medewerkers, zijn onvoorspelbaar.  Ze zijn niet gebonden aan wetmatigheden, ze kunnen vandaag heel anders reageren op een identieke situatie dan gisteren. Daar waar ICT en Finance voorspelbaar zijn, het zijn immers disciplines die gebaseerd zijn op vaste routines, zijn mensen onvoorspelbaar.  Daar waar Finance en ICT kopieerbaar zijn, zijn mensen dat niet. Juist dit gegeven maakt mensen de enige factor in een bedrijf of organisatie waarmee het verschil met de omgeving, de mededingers, de markt gemaakt kan worden.

Juist daarom is een goede professionele HR afdeling, die meedenkt, leidend is, op strategisch niveau, dé factor die het verschil zal maken tussen de succesvolle, excellerende organisatie en de falende organisatie.

Bedrijven en organisaties die geloven zonder afdeling HR te kunnen, kunnen zich beter gaan bezinnen op de vraag of ze wel willen blijven voortbestaan of succesvol zijn.