Het koningsgambiet is een opening bij het schaken die is ingedeeld bij de open spelen. Hij wordt gekenmerkt door de zetten 1.e4 e5 2.f4. De bedoeling van het gambiet met 2.f4 is om de zwarte pion op e5 onschadelijk te maken, de f-lijn te openen, en om met d2-d4 het centrum te bezetten.

De serie, de Kings Gambit heeft bij mij veel herinneringen wakker gemaakt. Voor de spaarzame lezer die de serie kent, het gaat over een weesmeisje dat in het internaat waar ze na de dood van haar moeder leeft van de conciërge leert schaken en uiteindelijk uitgroeit tot een grootmeester in een wereld die door mannen wordt gedomineerd.

Als aankomende puber, compleet met puistenknuist, werd ook ik gegrepen door het schaakspel. Maar omdat ik gewoon niet de rust, het talent of de persoonlijkheid had (en heb) om hele openingen, middenspelen en eindspelen uit mijn hoofd te leren, speelde ik op gevoel, wat bij mijn tegenstanders vaak tot frustratie leidde omdat ik, letterlijk, het boekje te buiten ging.
In Tilburg was in die tijd jaarlijks een van de grootse schaaktoernooien ter wereld, het Interpolis Schaaktoernooi. Mijn vriend vroeg me om eens mee te gaan en mede omdat de kroketten daar erg lekker waren ging ik maar mee. Vol bewondering zag ik hoe Karpov tegenstanders met dodelijke precisie, langzaam maar zeker, zonder genade, het bord afduwde, op een manier die ik later vaak gebruikte in onderhandelingen.
Karpov, een van de beste schakers aller tijden, zorgde enkele dagen later voor een moment van roem. Hij zou een simultaan spelen tegen 25 leden van de club van mijn vriend. Ik was meegegaan voor de morele ondersteuning, want als je tevoren weet dat je afgemaakt gaat worden, voel je je niet lekker. In de ruimte stonden 25 tafels in u-vorm gerangschikt, op iedere tafel eens schaakbord, zwarte stukken aan de buitenkant. De slachtoffers gingen zitten. “morituri te salutem” schoot er door mijn brein. Maar stoel één, de stoel waar de voorzitter van de club zou gaan zitten, bleef leeg. Ziek! En toen gebeurde het! Mijn vriend Cor keek me aan “jij?” Ik keek terug met een blik van “Ik????”. Wat had ik te verliezen? Niets. “When you have nothing, you have nothing to lose” zong Bob Dylan al in 1965, dus ging ik zitten.
Even later kwam Karpov binnen, gestoken in een goedkoop roestbruinkostuum. Zij die gingen sterven gaven een bescheiden applaus. Hij stapte naar bord één, wij schudden hadden, en hij opende met de bekende zet, pion voor de koningin twee stappen naar voren. De enige opening die ik kende was (en is) de herdersmat. Dus speelde ik die, mat in 4 zetten! Na de tweede zet keek Karpov me diep in de ogen met een vragende blik. Bij zet drie werd de blik nog vragender. Bij zet vier kwam er een blik van begrip en een knipoog. Zo’n 15 borden verder keek hij even met opnieuw een glimlach, ik haalde mijn schouders op en zei “they needed the 25th player. Terug gekomen bij mijn bord, kwam een grote glimlach, een hand en “”in that case I offer you remise?”. Nadat de andere spelers met een dodelijke precisie van hun borden waren geveegd, boog de grootmeester naar iedereen, knikte met een grote glimlach naar mij en vertrok weer.
Ik bleef achter met een vreemd gevoel, jaloerse blikken, felicitaties, woede aanvallen van mensen die net zo goed kunnen verliezen als Trump,  aandacht, mensen die me aan willen raken. Ik vluchtte de zaal uit, weg van de drukte.
Voor mij was het een mooie les, het gebaar van de ultieme nivellering tussen de grootmeester en de ultieme amateur.
Later wist ik mijn vriend totaal te verrassen met een combinatie van zeven zetten die hij, ondanks alle boekjes, niet had voorzien. Dat maakt schaken zo’n mooi spel, een spel waarmee je leert wat leven is, vanuit chaos toch overwinnen.

Al met al, The Kings Gambit deed deze herinnering, maar ook herinneringen uit de tijd op het internaat, herleven. Niet altijd mooie herinneringen, maar allemaal de moeite waard om te bewaren en om even tegen de tranen te vechten en dat gevecht te verliezen.